H δημιουργία και εξέλιξη των ΑΜΚΕ

Η άνιση μάχη με τα μεγαθήρια του αθλητισμού, η μη επαρκής ανταγωνιστικότητα με χώρες μεγίστης πολλαπλότητας σε πληθυσμό, έβαλε σε σκέψεις τις αθλητικές ηγεσίες των μικρών κρατών της Ευρώπης στη δεκαετία του ’70.

Η Γενική Συνέλευση των Ευρωπαϊκών Ολυμπιακών Επιτροπών, στην Αθήνα το 1981, έφερε πιο κοντά τις 8 χώρες οι οποίες είχαν πληθυσμό μικρότερο τού ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, με την πρώτη επίσημη συνάντηση των Ολυμπιακών Επιτροπών να πραγματοποιείται τον ίδιο χρόνο στην πόλη Μπάντεν - Μπάντεν της Γερμανίας. Οι σκέψεις για τη διοργάνωση μεταξύ τους αγώνων, στα μέτρα των δυνατοτήτων τους και των αθλημάτων που θα ήταν προσιτά για όλους, μπήκαν ήδη στη διεργασία υλοποίησής τους. Έτσι, στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1984 στο Λος Άντζελες, τέθηκαν επί τάπητος οι κανόνες διεξαγωγής των Αγώνων Μικρών Κρατών Ευρώπης, οι οποίοι θα διεξάγονταν με τους κανονισμούς των διεθνών ομοσπονδιών κάθε αθλήματος, υπό τη σκέπη της Ευρωπαϊκής Ολυμπιακής Επιτροπής και τις «ευλογίες» του προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ.

Αφού ιδρύθηκε η Επιτροπή των Μικρών Κρατών Ευρώπης με τη συμμετοχή 8 χωρών, της Κύπρου, της Ισλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Μάλτας, του Λίχτενσταϊν, του Σαν Μαρίνο, της Ανδόρας και του Μονακό, αποφασίστηκε όπως το Σαν Μαρίνο φιλοξενήσει τους πρώτους Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης το 1985. Οι Αγώνες θα διεξάγονταν κάθε δύο χρόνια, στις περιττές χρονιές, με κάθε χώρα μέλος να αναλάμβανε τη διοργάνωσή τους. Το μικρό κρατίδιο, που βρίσκεται μέσα στην ανατολικοκεντρική Ιταλία, η πρώτη ουσιαστικά επίσημη δημοκρατική χώρα, ανέλαβε την πρώτη δοκιμαστική διοργάνωση και όλοι είχαν την ανυπομονησία για να δουν πώς θα λειτουργήσει. Η συμφωνία των Ολυμπιακών Επιτροπών των χωρών μελών ήταν πως σε κάθε διοργάνωση τα αθλήματα δεν θα ξεπερνούσαν τα 12 και πως κάθε διοργανώτρια χώρα είχε το δικαίωμα να προσθέσει ή να αφαιρέσει ένα με δύο «δικά» της αθλήματα, φτάνει να υπάρχει και η ανάλογη στήριξη από τις υπόλοιπες.

Από τις 23 έως τις 26 Μαΐου 1985 μαζεύτηκαν στο Σαν Μαρίνο 222 αθλητές από τις 8 χώρες, για να λάβουν μέρος σε 7 αθλήματα, τα οποία ήταν στίβος, κολύμβηση, σκοποβολή, τζούντο, άρση βαρών, ποδηλασία και μοναδικό ομαδικό η καλαθόσφαιρα. Η Κύπρος στους πρώτους αγώνες κατέλαβε τη δεύτερη θέση στον πίνακα των μεταλλίων, πίσω από την Ισλανδία, η οποία σάρωσε στα αγωνίσματα της κολύμβησης. Η πατρίδα μας κυριάρχησε στον στίβο, κατακτώντας τα 14 από τα 15 χρυσά μας μετάλλια, ενώ το άλλο κατέκτησε η εντυπωσιακή ομάδα μας στην καλαθόσφαιρα ..

Διοργάνωση με διοργάνωση το ενδιαφέρον αυξανόταν, όπως και ο ανταγωνισμός, ιδιαίτερα μεταξύ Κύπρου και Ισλανδίας για την κυριαρχία στον πίνακα των μεταλλίων, με το Λουξεμβούργο σταδιακά να αποτελεί έναν πολύ ισχυρό αντίπαλο. Από την 1η Ιουνίου 2009 εντάχθηκε στην Ένωση Μικρών Κρατών Ευρώπης και το Μαυροβούνιο, μετά την ανεξαρτητοποίησή του από τη Γιουγκοσλαβία και ακολούθως από τη Σερβία. Το Μαυροβούνιο λαμβάνει επίσημα μέρος στους ΑΜΚΕ από το 2011, χωρίς ωστόσο να κατεβάζει πλήρη ομάδα, κάτι που αναμένεται να γίνει το 2019, όταν θα αναλάβει τη διοργάνωση των 18ων ΑΜΚΕ. Στις αρχές Ιουνίου του 2015, με τη διεξαγωγή των 16ων  Αγώνων Μικρών Κρατών Ευρώπης στην Ισλανδία, ολοκληρώθηκε ο δεύτερος κύκλος ανάληψης της διοργάνωσης από τις 8 χώρες. Το Σαν Μαρίνο θα είναι η χώρα η οποία θα ανοίξει τη σειρά των τρίτων αναλήψεων διοργάνωσης των ΑΜΚΕ, καθώς θα φιλοξενήσει τους αθλητές των Μικρών Κρατών από τις 29 Μαΐου έως τις 3 Ιουνίου 2017. 

Μέχρι τους 14ους Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης, η Κύπρος κατάφερνε να βρίσκεται στην πρώτη θέση του συνολικού πίνακα των μεταλλίων, διατηρώντας την πρωτιά ακόμα και στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, μετά τους Αγώνες του Λουξεμβούργου το 2013. Ωστόσο, η πενιχρή παρουσία μας στην Ισλανδία (μόλις 55 αθλητές, χωρίς τους πρωτοκλασάτους του στίβου και χωρίς τα ομαδικά αθλήματα), έφερε την Ισλανδία να μας ξεπερνά και πλέον ξαναμπαίνουμε στη διαδικασία διεκδίκησης της επανόδου μας στην πρωτιά. Ήταν μάλιστα και η χρονιά που σταμάτησε η παντοκρατορία μας στο στίβο, αφού η Ισλανδία μάς κέρδισε με 43 μετάλλια (15-15-13), αφήνοντας μας δεύτερους με μόλις 26 μετάλλια (10-11-5)!

Από τις 16 προηγούμενες διοργανώσεις τις 9 κέρδισε η Ισλανδία, τις 6 η Κύπρος (5 σερί από το 2003 έως το 2011), ενώ το Λουξεμβούργο κατετάγη στην 1η θέση των μεταλλίων μόλις μία φορά και αυτή ήταν στους αγώνες που φιλοξένησε το 2013. Η Κύπρος αξιοποίησε πλήρως τους αγώνες που φιλοξένησε το 2009, δημιουργώντας σπουδαία ρεκόρ, τα οποία μοιάζουν ακατάρριπτα, εκτός και αν το Μαυροβούνιο το 2019 παρουσιαστεί παντοδύναμο. Συγκεκριμένα, το 2009 η Κύπρος κατέκτησε 59 χρυσά και συνολικά 139 μετάλλια, έχοντας την πρωτοκαθεδρία στον στίβο με 51 μετάλλια (25 χρυσά)! Στους τελευταίους αγώνες της Ισλανδίας, η διοργανώτρια χώρα κατέκτησε 115 μετάλλια, όμως μόνο 38 χρυσά.

* Στους πίνακες που συνοδεύουν το κείμενο σάς παρουσιάζουμε τα μετάλλια της Κύπρου σε κάθε διοργάνωση, καθώς και τον συνολικό πίνακα μεταλλίων των έως τώρα 16 Αγώνων Μικρών Κρατών Ευρώπης.

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΟΥΣ ΑΜΚΕ

ΕΤΟΣ / ΧΩΡΑ    ΧΡ.    ΑΡΓ.    ΧΑΛ.    ΣΥΝ.    ΘΕΣΗ
1985 Σαν Μαρίνο    15    8    9    32    2η
1987 Μονακό    13    17    16    46    3η
1989 Κύπρος    26    25    28    79    1η
1991 Ανδόρα    22    16    23    61    3η
1993 Μάλτα    26    23    22    71    2η
1995 Λουξεμβούργο    22    25    22    69    2η
1997 Ισλανδία    30    25    14    68    2η
1999 Λίχτενσταϊν    14    13    15    42    3η
2001 Σαν Μαρίνο    27    21    17    65    2η
2003 Μάλτα    34    20    27    81    1η
2005 Ανδόρα    39    28    24    91    1η
2007 Μονακό    36    33    24    93    1η
2009 Κύπρος    59    47    33    139    1η
2011 Λίχτενσταϊν    32    30    20    82    1η
2013 Λουξεμβούργο    28    17    24    69    3η
2015 Ισλανδία    20    16    16    52    3η
ΣΥΝΟΛΟ    438    363    335    1136    2η

ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΑΛΛΙΩΝ 16 ΑΜΚΕ

ΧΩΡΑ    ΧΡ.    ΑΡΓ.    ΧΑΛ.    ΣΥΝ.
1. Ισλανδία    452    353    339    1144
2. ΚΥΠΡΟΣ    438    363    335    1136
3. Λουξεμβούργο    331    335    322    988
4. Μονακό    111    138    204    453
5. Μάλτα    63    123    177    363
6. Λίχτενσταϊν    60    68    85    213
7. Σαν Μαρίνο    55    99    127    281
8. Ανδόρα    44    83    108    235
9. Μαυροβούνιο    22    6    12    40

ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥ (απεσταλμένος ΕΑΚ)